Topun İxtirası

Top müasir müharibənin ən vacib silahlarından biridir. Düşmən xətlərini qırmaq, qalaları məhv etmək və əhəmiyyətli ziyan vurmaq üçün istifadə olunur. Topun ixtirası müharibə tarixini kökündən dəyişdirən bir hadisə idi.
Silahın ilk əsrlərdə də istifadə olunduğuna dair bəzi dəlillər var. Məsələn, barıt oxlarının Çində eramızdan əvvəl 1132-ci ildə istifadə edildiyi bilinir. Bundan əlavə, eramızdan əvvəl 200-cü ildə yaşamış yunan ixtiraçısı Ktesibius, sıxılmış havadan istifadə edərək topun ibtidai formasını icad etdi.
Top müasir müharibənin ən vacib silahlarından biridir. Düşmən xətlərini qırmaq, qalaları məhv etmək və əhəmiyyətli ziyan vurmaq üçün istifadə olunur. Topun ixtirası müharibə tarixini kökündən dəyişdirən bir hadisə idi.
Silahın ilk əsrlərdə də istifadə olunduğuna dair bəzi dəlillər var. Məsələn, barıt oxlarının Çində eramızdan əvvəl 1132-ci ildə istifadə edildiyi bilinir. Bundan əlavə, eramızdan əvvəl 200-cü ildə yaşamış yunan ixtiraçısı Ktesibius, sıxılmış havadan istifadə edərək topun ibtidai formasını icad etdi.
Orta əsrlərdə topun inkişafı
Orta əsrlərdə top Avropada geniş istifadə olunmağa başladı. İlk Avropa silahları Çin silahlarından daha kiçik və daha az təsirli idi. Ancaq zaman keçdikcə toplar ölçüsü və gücü artdı.
Osmanlı imperiyasında Topçu
Osmanlı imperiyası topçularda əhəmiyyətli uğurlar qazandı. II Murad dövründə (1362-1389) artilleriya yanvar quruldu. Topların töküldüyü yer artilleriya zavodu adlanırdı.
Fatih Mehmet Sultan döyüş taktikasında topçulardan məharətlə istifadə etdi. İstanbulun fəthi zamanı Macar Urban adlı bir döküm tərəfindən atılan böyük silahlar Bizans istehkamlarını dağıtmağa kömək etdi.
Yeni dövrdə topun inkişafı
Yeni çağda top daha da inkişaf etdirildi. Barıtın gücü artdı və topların lülələri uzandı. Bu da öz növbəsində atəş məsafəsini və atəş dəqiqliyini artırdı.
Sənaye inqilabında topun rolu
Sənaye inqilabı da topçularda bir mərhələ oldu. Bu dövrdə top istehsalı üçün istifadə olunan Maşınlar hazırlanmışdır. Bu da öz növbəsində silahların daha sürətli və daha ucuz istehsalına imkan verdi.
Müasir müharibədə silahdan istifadə
Müasir müharibədə top hələ də ən vacib silahlardan biridir. Top tanklar, artilleriya və gəmilər kimi bir çox hərbi nəqliyyat vasitələrində istifadə olunur.
Topun ixtirası və müharibə tarixinə təsiri
Topun ixtirası müharibə tarixini kökündən dəyişdirən bir hadisə idi. Top böyük ziyan vurmağa və düşmən sərhədlərini əvvəllər mümkün olmayan yollarla keçməyə imkan verdi.
Top qalaların və istehkamların müdafiəsini daha da çətinləşdirdi. Bu da öz növbəsində mühasirələrin daha uzun və qanlı olmasına səbəb oldu.